sobota, 22 stycznia 2022

Powstaniec styczniowy - Dąbrówka Kościelna (województwo podlaskie)

 

Akt zgonu Józefa Tworkowskiego 13 luty 1922 r. - księga zgonów parafii Dąbrówka Kościelna nr. 7

Przeglądając  akta parafialne można natknąć się na różne zapiski. Jedną z nich była informacja o weteranie z 1863 r.

akt urodzenia Józefa Tomasza Tworkowskiego z 1842 r. nr. 74. Średnica Jakubowięta
 Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej w Wysokiem Mazowieckiem księga urodzeń 1835-1872.
źródło: indeksy.projektpodlasie.pl



Akt małżeństwa 1893 r. akt 2 -  Józef Tomasz Tworkowski (Średnica Jakubowięta) a  Marcjanna Pruszyńska  (Średnica Pawłowięta) 

rodzice pana młodego Piotr i Petronella Średnicka - rodzice panny młodej: Jakub, Franciszka Jabłońska. 

źródło: Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej w Wysokiem Mazowieckiem księga małżeństw. 1890-1907    

Fot z 20 czerwca 2012 r.  Cmentarz przykościelny w Dąbrówce Kościelnej, nagrobek Piotra Tyszki zm. 18 sierpnia 1870 r.  
 
Właściciel dóbr Wojny Szuby, represjonowany z pomoc powstańcom. Pędzono go pieszo zakutego w kajdany bez odpoczynku do Bielska Podlaskiego (7 mil drogi 49 wiorst) więcej info:   Ferdynand Władysław Czaplicki, Moskiewskie na Litwie rządy 1863-1869. ciąg dalszy czarnej księgi... Kraków 1869 r. s. 86. lub   
Katalog miejsc pamięci powstania styczniowego w województwie podlaskim,  Białystok 2013 r. s. 70, 163.
 

Akt zgonu Piotra Tyszki, parafia Dąbrówka Kościelna
źródło:  indeksy.projektpodlasie.pl
 
Czesław Brodzicki, Donata Godlewska w książce: "Łomża w latach 1794-1866" Warszawa 1987 r. na str.: 303-307. podaje osoby "Więzione i zesłane na Syberię" byli to m.in.:
 
Bieńkowski Franciszek, Rosochate,
Bielski Krystian, Wysokie Mazowieckie,
Hrycz Piotr, Dąbrowa,
Jabłoński Witalis, Jabłoń Samsony,
Jankowski Aleksander, Brzóski Falki,
Kamiński Franciszek, Kalinowo,
Łopniewski Antoni, Kalinowo,
Makowski Franciszek, Nowe Wykno,
 Niemyjski Jakub, Dąbrówka, 
Osiecki Jan, Kobylin,
Pogorzelski Łukasz, Kostry,
Poruczniczek Benedykt, Kostry Podsędkowięta,
Stypułkowski Franciszek, Nowe Wiechy,
Średnicki, Średnica,
Zdrodowski Feliks, Jamiołki Piotrowięta.
 
 
Paweł Kubicki, w książce "Bojownicy kapłani za sprawę kościoła i ojczyzny w latach 1861-1915" ukazuje księży którzy byli min. zesłani na sybir. Jednym z nich był ks. Michał Skiwski - ksiądz rzymskokatolicki, ur. 1816 r. w Tyborach Wólce, został skazany 1/13 listopada 1863 r. za udział w powstaniu styczniowym na 12 lat zesłania na Syberii m.in.: za swe kazania, przyjmowanie powstańców, zaopatrywanie w żywność w czasie kiedy był proboszczem w Szumowie. Zmarł 15 lipca 1864 r. w więziennym szpitalu w Permie (Rosja). 
 
Miejscowość Tybory Wólka - należy do parafii  pw. św. Michała Archanioła w Jabłonce Kościelnej.
 
Rocznik Oficerski 1923 r. podaje spis:  Oficerów - weteranów, uczestników powstania narodowego 1863 r. byli to m.in.:
 Filenowicz Franciszek  ppor (1843) Tykocin
Kaczyński Antoni ppor (1842) Lubowicz Wielki 
Kotowski Piotr kpt (1840) Francja Gagny
Kwiatkowski Edward ppor (1844) Szumowo 
Kurowski Józef ppor (1840) Tykocin
Kulesza Józef ppor (1844) Wykno Stare
Lewiński Władysław ppor (1838) Średnica
Melcherski Aleksander ppor (1840) Kobylin
Mężyński Jan, ppor (1842) Sikory Tomkowięta
Mroczkowski Adam ppor (1837) Tykocin 
Olendzki Żelisław ppor (1844) Czyżew
Perkowski Julian  ppor (1842) Klukowo
Pisarski Józef   ppor (1839) Tykocin
Wendrych vel Wewndrychowski Jan Piotr, ppor (1839) Tykocin
Żochowski Grzegorz, ppor (1843)  Żochy Stare 

Rocznik Oficerski z 1928 r. wymienia: Listę weteranów - listę uczestników powstań narodowych 1831,1848 i 1863 r. 
 
oprócz wymienionych wyżej osób znajduje się 2 osoby z naszego terenu ?
Stypułkowski Piotr (1846), Stojane Piecki - Chojane Piecki ?
Święcki Julian (1844) Święcki Wielkie - Święck Wielki ?

Dużo ciekawych informacji znajduje się w artykule: Norberta Dariusza Tomaszewskiego, Olgi Reginy Tomaszewskiej, Powstanie styczniowe w świetle akt Wojennego Naczelnika Ciechanowiecko- Wysoko-Mazowieckiego Regionu ze zbiorów Archiwum Państwowego w Białymstoku str. 149-169. z Powstanie styczniowe na Mazowszu północno wschodnim i Podlasiu w dokumentach archiwalnych. Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów. Łomża 2015 r. 

na stronach internetowych: historialomzy.pl - powstanie styczniowe, stankiewicze.com (web.archive.org) - lista uczestników powstania styczniowego 1863-1864, zesłanych na zachodnią Syberię... 



poniedziałek, 3 stycznia 2022

To, czego nie widać - malowanie wnętrza kościoła

 Kościół parafialny  pw.  św. Jana Chrzciciela w Wysokiem Mazowieckiem już nie raz był malowany w środku.  Jakie są tego efekty, można zobaczyć na prezentowanych zdjęciach.  Polichromie które zdobiły kościół w środku zostały zamalowane farbą. Zarówno na sklepieniu sufitu jak i pod chórem.  Dziwi najbardziej fakt zamalowania orła prawdopodobnie  był to orzeł Kazimierza Jagiellończyka. Dzięki karcie ewidencyjnej kościoła można zobaczyć to, czego już nie ma ! Kto był w tym czasie proboszczem ? ks. W. Kozikowski, E. Zambrzycki ?

Fot. z Karty ewidencyjnej  kościoła  pw. św. Jana Chrzciciela w Wysokiem Mazowieckiem (1986 r.)

źródło:  

Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Białymstoku – Delegatura w Łomży

Fot. z  26 sierpnia 2015 r.


źródło: retropress.pl






Fot. z 28 września 2016 r.



Fot. budowa organów

fot. z 25 marca 2017 r.  (Sakrament święceń)

 fot. Akta z okresu międzywojennego. 91 Wysokie Mazowieckie 

źródło: Archiwum Diecezjalne w Łomży